Yunanistan'da referandum sonucu açıklandı

Yunanistan'dan gelen ilk sonuçlara göre halk yeni kurtarma paketi karşılığında kemer sıkma tedbirlerine 'hayır' diyor. Oy verenlerin yüzde 61'inden fazlası 'hayır’ dedi. 

Yunanistan hükümeti, Avrupa Birliği (AB), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları halka oylatmaya karar verdi. Bu koşulların başlıcaları neler?

-          Mali yardım için de daha fazla vergi alınması, erken emeklilik olanaklarının kısıtlanması ve emeklilik primlerinin yükseltilmesi şart koşuluyor.

-          Tarım sektörüne tanınan vergi ayrıcalıkları ve diğer sübvansiyonlar, Yunanların reform paketini onaylaması durumunda sona erecek.

-          Atina Uluslararası Havalimanı’nın yanı sıra 39 bölgesel havalimanı da özelleştirilecek. Ayrıca telekom operatörü OTE, petrol şirketi Hellenic Petroleum HELPE, 35 devlet binası, piyango şirketi, birçok otoyol ve liman da özelleştirilmesi istenen kurumlar.

-          Devlette çalışan kişilerin maaşları beceri, performans ve sorumluluğa göre gelecek yıldan geçerli olmak üzere düzenlenecek. Ayrıca yevmiye, yan ödeme, yolluk ve kıdem tazminatları gibi ödemeler de yeniden belirlenerek kısıtlamaya gidilecek.

-          Gelecek yılın bütçesinde askeri harcamalarda 400 milyon avro kısıtlama olacak. Asker sayısı da düşecek.

Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras, televizyondan halka seslendi. “Bugünkü zor şartlarda çok cesur bir tercih yaptınız. Bana verdiğiniz yetkinin Avrupa’dan kopuş için değil, sürdürülebilir çözümü sağlama yönünde pazarlık gücümüzü artırmak için olduğunun tamamen farkındayım” dedi. 

Hollande ve Merkel, Liderler Zirvesi istiyor

İlk sonuçların ardından Yunan Başbakan Tsipras’ın Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande ile telefon konuşması yaptığını bildirildi.

Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefonda görüştü. Euro Bölgesi Liderler Zirvesi’nin Salı günü yapılması gerektiğini söyleyen iki lider referandum sonucuna saygı duyulması gerektiği konusunda mutabık olduklarını belirtti. Hollande ve Angela Merkel, Pazartesi akşamı bir araya gelerek referandumun sonucunu görüşecek. 

AFP’nin bildirdiğine göre Euro Bölgesi Hazine Bakanları da Pazartesi bir araya gelerek referandum sonucu hakkında istişarede bulunacak. Avrupa Komisyonu Salı günü toplanarak Avrupa Parlamentosu’nu bilgilendirecek. Euro Grubu Maliye Bakanları da bu hafta görüşecek.

'Gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı'

Kreditörlerle bir an önce anlaşma sağlamak istediklerini söyleyen Yunan hükümeti sözcüsü Gabriel Sakellaridis, “Yunan halkı, hükümete pozisyonunu koruması için yetki verdi. Gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı. Görüşmeler hemen -hatta 48 saat içinde- sonuçlanmalı. Bunun için elimizden gelen bütün çabayı göstereceğiz” dedi.

Yunanistan Maliye Bakanı Yanis Varufakis, halkın ‘hayır’ demesinin demokrasi ve sosyal adaletten yana olduklarını gösterdiğini söyledi. “Yarın itibariyle Yunan halkının bize verdiği bu cesur ‘hayır’la borç verenlere bir yardım eli uzatacağız. Ortak bir zemin bulmak için hepsine sesleneceğiz. Bugünün ‘hayır’ı yarının demokrat Avrupa’sına büyük bir ‘evet’tir” diye konuştu.

İspanya’daki solcu Podemos partisinin lideri Pablo Iglesias, Twitter hesabından açıklama yaparak “Bugün Yunanistan’da demokrasi kazandı” dedi.

Eski Başbakan Antonis Samaras, Yeni Demokrasi Partisi'nin liderliğinden istifa edeceğini açıkladı. “Partimizin yeni bir başlangıca ihtiyacı var” dedi.

Euro değer kaybetti

İlk sonuçların ardından Euro, ABD Doları karşısında değer kaybetti. 22.15 itibariyle 1 Euro, 1.0987 ABD doları seviyesine geriledi. Euro, Cuma gecesine göre ABD Doları karşısında yüzde 1,2 değer kaybetmiş oldu.

Katılım oranı yüzde 60'ı geçti

Geçen ayın sonlarına doğru gerçekleşen Euro Kuşağı Maliye Bakanları Toplantısı'nda Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu'nun sunduğu ve iki metinden oluşan mevcut kurtarma paketinin tamamlanması, ileriye dönük reformlar ve borç sürdürülebilirlik analizinden oluşan teklifin hükümetçe kabul edilip edilmemesi için sandığa giden halk "evet" ya da "hayır" dedi.

Saat 07.00'de başlayan oy verme işlemi 19.00'a kadar sürdü. Kayıtlı 9 milyon 855 bin 29 seçmenin olduğu Yunanistan'da 20 bine yakın sandıkta oy kullanıldı. Referandumun geçerli olabilmesi için kayıtlı seçmenin yüzde 40'ının sandığa gitmiş olması gerekiyordu. Yunanistan'da kayıtlı seçmenin yüzde 65'i sandık başına giderek tercihlerini yaptı.

Solcu Syriza hükümeti halktan yeni tedbirlere 'hayır' demesini istedi. Hükümet sandıktan 'evet' çıkması halinde istifa edeceğini sinyallerini verdi. Son anketlerde 'Evet' diyenlerin oranı 'hayır'larla baş başa görünüyordu.

Başbakan Alexis Tsipras, AB ve IMF'den gelen yeni kemer sıkma önlemlerini 'Yunan halkı için bir aşağılanma' olarak nitelerken, referandumdan 'hayır' çıkmasının kreditörlerle masaya oturduklarına ellerini güçlendireceğini savundu. 

Ancak 'hayır' oyu Atina’nın bundan sona kreditörlerden bir daha para alamayacağı anlamına gelebilir. Atina IMF'ye olan Haziran borcunu da ödemeyip temerrüde düşmüş durumda. Yunanistan’ın euro’dan çıkması ihtimali de güçlendi.

41 yıl sonra ilk

Yunan vatandaşları 41 yıl sonra bir halk oylaması için sandığa gitti. Yunanistan'da 1920 ile 1974 yılları arasında 7 kez referandum yapıldı. İlki 1920 olmak üzere, 1924, 1935, 1946, 1968, 1973 ve 1974 yıllarında referandum gerçekleşti. Son referandum 1974 yılında Konstantinos Karamanlis'in başbakanlığı döneminde Albaylar Cuntası'nın devrilmesinin ardından kraliyetin kaldırılması için yapılmıştı. Söz konusu referandum da sandığa giden yüzde 70 Yunan vatandaşı, Cumhuriyet için "evet" demişti.

En son Yunanistan 2011’de benzer bir referandum süreci tartışması yaşamıştı. Eski başbakan George Papandreu yeni teşvik paketi ve getireceği kemer sıkma önlemlerini referanduma götürmek istese de bunu başaramadı. İstifa etmek zorunda kalan Papandreu’nun yerine teknokratlardan oluşan hükümet kuruldu.